Jednym z problemów ekonomii uczenia się jest zagadnienie, w jakim stopniu uczenie się jednej rzeczy pomaga w uczeniu się czegoś innego. To rozszerzenie zakresu wpływu uczenia się nosi nazwę transferu ćwiczenia.
Dawniejsze poglądy na naturę transferu wyrażano często w postaci teorii kształcenia formalnego. Teoria ta głosiła, że psychika składa się z władz, które można wzmacniać za pomocą ćwiczenia, podobnie jak wzmacnia się ciało. Teorię tę wysuwano jako argument za utrzymaniem w programie szkoły średniej takich przedmiotów, jak łacina czy greka, których treść jest mało przydatna w codziennym życiu. W pracach pedagogicznych pół wieku temu argument, że przedmioty te zapewniają niezbędny trening dla władz umysłowych, wyrażano w formie takich oto twierdzeń: ,,nauka łaciny ćwiczy umysł, zdolność obserwacji, porównywania i syntezy”.
Doktryna kształcenia formalnego została w znacznej mierze zdyskredytowana przez eksperymenty. Pewien transfer ma miejsce, lecz polega on w znacznie większym stopniu na uczeniu się wykorzystywania do innych celów przyswojonej specyficznej wiedzy niż na formalnym ćwiczeniu umysłu. Na przykład nauka łaciny istotnie poprawia zrozumienie słów angielskich, lecz tylko tych, które pochodzą z łaciny. Nie polepsza ona zrozumienia słów o pochodzeniu anglo-saksońskim {Thorndike i Ruger, 1923).
Thorndike przeprowadził badania nad 13 500 uczniami szkół średnich w celu ustalenia wpływu, jaki nauka różnych przedmiotów wywiera na zdolność rozumowania (Thorndike, 1924). Badając zdolność rozumowania uczniów, którzy uczyli się różnych kombinacji przedmiotów, stwierdził, że ci, którzy uczyli się matematyki i języków, rozumowali nieco lepiej niż ci, którzy uczyli się gotowania i stenografii. Doszedł on przy tym do wniosku, że przyczyną tych wyników nie było to, czego nauczano z tych przedmiotów, lecz fakt, że zdolniejsi uczniowie wybierali przedmioty bardziej abstrakcyjne. Różnice wyników, jaka by nie była ich przyczyna, były nieznaczne, tak że eksperyment ten nie dostarczył żadnych dowodów na rzecz poglądu, że pewne przedmioty ćwiczą umysł.
Leave a reply