Sposoby wyrażania emocji, podobnie jak inne rodzaje złożonego zachowania, rozwijają się w wyniku dojrzewania i uczenia się. Niemowlę płacze od chwili urodzenia się: gdy jest starsze, jego śmiech jest równie spontaniczny jak płacz. Rodzi się ono ze zdolnością do płaczu, a zdolność do śmiechu zjawia się dzięki dojrzewaniu. Niektóre aspekty jego emocjonalnego zachowania są jednakże nabyte. Gdy dziecko dorasta, uczy się płakać w określonym celu – aby zwrócić na siebie uwagę rodziców lub zdobyć ich współczucie: uczy się powstrzymywać czasem łzy, mimo że ma ochotę zapłakać. Dowiaduje się także, że są okoliczności, kiedy należy się śmiać, i takie okoliczności, kiedy śmiech jest .źle widziany. Dziecko musi się nauczyć nie tylko tego, jakie są przyczyny emocji, lecz także i tego, jak kontrolować przejawy emocji zgodnie ze w’zorcami, które w jego kulturze uważa się za właściwe. Może śmiać się i płakać cicho lub głośno, starając- się nad tym panować lub ni.e. Uczy się ono rozróżniać przyjemny uśmiech, zwykły śmiech i hałaśliwe „ryczenie ze śmiechu”.
Noworodek ma bardzo ograniczony repertuar reakcji emocjonalnych. Większość współczesnych badaczy zachowania niemowląt jest zdania, że wkrótce po urodzeniu się jedyną emocją, którą można wyróżnić jest podniecenie. Poza tą emocją istnieje tylko spokój, prawdopodobnie nie będący w ogóle stanem emocjonalnym. Dla obserwatora stan podniecenia (płacz, prężenie się, machanie rękami i nogami) wydaje się stanem emocjonalnie przykrym. Odpoczynek, czyli stan spokoju u noworodka, jest emocjonalnie neutralny, nie ma pozytywnych cech późniejszego stanu radości, gruchania, zadowolenia. Tak więc z początku jedyny stan emocjonalny jest raczej przykrym odchyleniem od spokoju. Jak zatem rozwija się reaktywność emocjonalna? Poniższe badanie przedstawia przebieg rozwoju typowy dla pierwszego roku życia.
Leave a reply