Problemy wynikające ze złudzeń wzrokowych

Potrafimy zupełnie dobrze orientować się w świecie za pomocą naszych spostrzeżeń. W większości przypadków wzrok nas nie myli, a spostrzeganie jest na tyle zadowalające (na przykład omawiane tendencje stałości w spostrzeganiu), że przyjmujemy dokładność spostrzegania jako coś oczywistego. Dlatego też, prowadząc badania nad spostrze ganiem, psychologowie zajęli się złudzeniami, kiedy spostrzeżenia są wyraźnie mylące, gdyż sądzili, żc tą drogą uda się odkryć, w jaki sposób spostrzegamy.

dalej

Dwa rodzaje progów zmysłowych

Uczeni, pracujący w dziedzinie badań nad czynnikiem ludzkim, skłonni są czynić rozróżnienie między wykrywaniem zmiany w otoczeniu a identy fikowaniem jej, czyli rozpoznawaniem. Są to wyraźnie dwa różne rodzaje progów. Wykrywanie, które odpowiada ściśle progowi absolutnemu, zachodzi zawsze w odniesieniu do procesów zakłócających. Nawet w dobrych warunkach dżwię- koszczelne pomieszczenie nie może wyeliminować słabych szmerów wydawanych przez krążącą krew osoby badanej, a zaciemniony pokój nie może wyeliminować słabych wrażeń wzrokowych („światło wewnętrzne”) zawsze występujących w naszych oczach. Takie rozważania skłoniły badaczy czynnika ludzkiego do wysunięcia twierdzenia, że przy matematycznym określaniu progów powinno się uwzględniać bodźce zakłócające: wypracowali oni formuły, które pozwoliłyby na ustalenie poziomu bodźców potrzebnego do wykrywania ich w określonych warunkach. Jest to całkiem jasne i bezsporne, jednakże badacze, odnoszący się z entuzjazmem do tych nowych osiągnięć, skłonni sa uważać, że dawniejsze usiłowania, mające na celu znalezienie „prawdziwego” progu, szły w złym kierunku: wątpią oni, czy w rzeczywistości istnieje taka rzecz, jak „prawdziwy” próg zmysłowy (Swets, 1961).

dalej

Rozwój motywów społecznych – kontynuacja

Dopiero JOHN B. WATSON wykazał w swoich pracach w latach dwudziestych, że ci wcześni autorzy mylili nabyte „nawyki” z instynktami. KNIGHT DUNLAP potwierdził odkrycia Watsona wykazując, że w większości zachowania określone jako „instynktowne” stanowiły rezultat uczenia się. Nie mogły zatem być „wrodzone”, charakterystyczne dla instynktownych zachowań.

dalej

Model statystyczny Estesa – kontynuacja

Przy wygaszaniu reakcji elementy bodźca kompleksowego muszą odseparować się od tej reakcji przez związanie się z czymś innym (lub, co na jedno wychodzi, z „niereagowaniem”).' Gdy zatem reakcja przestaje występować (jak w wygaszaniu), zmniejszenie się stopnia asocjacji można zdefiniować jako © razy te komponenty bodźca, które uprzednio związały się z tą reakcją. W modelu tym przez stopień asocjacji rozumie się zawsze prawdopodobieństwo, że dana reakcja wystąpi.

dalej

Uczenie się jako kształtowanie się nawyków

Rozpatrzymy trzy źródła danych dotyczących nawyków i zasad rządzących nimi: warunkowanie klasyczne, warunkowanie instrumentalne oraz uczenie się reakcji złożonych, odkładając ich zdefiniowanie do czasu ich omawiania. Wszystkie one odpowiadają dokładnie pojęciu uczenia się asocjacyjnego.

dalej