Wrażliwość na amplitudę dźwięku zmienia się również wraz ź częstotliwością źródła (ryc. 8-20). Tony pomiędzy 800 a 4000 cykli osiągają próg słyszalności poniżej 10 decybeli, lecz niski ton o częstotliwości 40 cykli wymaga ponad 70 decybeli, a wysoki (10 000 cykli) kolo 30 decybeli. Nasze uszy są najbardziej wrażliwe przy ok. 2000 cykli na sekundę.
Powyżej progu utrzymują się te same zależności. Oznacza to, że przy równych amplitudach znacznie przekraczających próg, tony o średniej częstotliwości nadal brzmią głośniej niż tony bardzo niskie czy bardzo wysokie. Fakt ten tłumaczy, dlaczego wzmacniacze o wysokiej wierności odtwarzania zaopatrzone są w regulatory służące do zwiększania amplitudy „basowych” i „sopranowych” dźwięków, zapisanych na taśmie czy płycie. (W rzeczywistości inżynierowie zajmujący się zapisywaniem dźwięku od dawna już stosują -wprowadzanie takiej korekty do samego zapisu).
Oprócz podstawowego tonu o określonej częstotliwości ton muzyczny ma tony górne dodatkowe, zwane harmonicznymi lub górnymi, które są wielokrotnościami tej częstotliwości. Podwojenie częstotliwości tonu daje drugi ton, wyższy o jedną oktawTę od pierwszego: mówimy zatem, że pierwszy Zakres częstotliwości, które słyszymy jako dźwięki, rozciąga się od ok. 20 do 20 000 cykli na sekundę. Fortepian wytwarza częstotliwości do 4096, a pikulina – nawet nieco wyższe (ryc. 8-17). Co się tyczy amplitudy, chociaż wszyscy znamy różnicę między dźwiękiem głośnym a cichym, wyznaczenie wartości skatowych dla siły dźwięku nie jest łatwe. Inżynierowie z Laboratoriów Telefonicznych Bella wnieśli swój wkład do mierzenia siły dźwięku, wprowadzając dogodną jednostkę, dzięki której fizyczne ciśnienie powietrza na bębenek można przedstawić w formie zrozumiałej skali. Jednostka ta nazywa się decybel (jedna dziesiąta bela, nazwanego tak dla uczczenia Alexandra Grahama Bella, który wynalazł telefon). Skala znanych dźwięków (ryc. 8-18) daje nam z grubsza pojęcie o istocie decybela.
Leave a reply