Wartość wzmocnienia wtórnego wywodzi się z jego związku ze wzmocnieniem pierwotnym. W uczeniu się wartości żetonów wtórne wzmocnienie stanowi cel pośredni, rodzaj kamienia milowego na drodze do zaspokajania popędu, ponieważ zapewnia ono to zaspokojenie, mimo że samo go nie dostarcza.
Bardzo istotną dla społecznego zachowania ludzi cechą wtórnego wzmocnienia jest szeroki zakres jego generalizacji. Można sformułować następującą zasadę: wtórne wzmocnienie raz ukształtowane może utrwalać inne’reakcje niż stosowane w procesie jego pierwotnego kształtowania: zdolność tę zachowuje także w odniesieniu do motywów innych niz motyw dominujący w czasie pierwotnego ćwiczenia (Keller i Schoenfeld, 1950). Wiemy z codziennej obserwacji, że takie wzmocnienia, jak społeczna aprobata, mogą być skuteczne w stosunku do szerokiego zakresu zachowań, lecz istnieje także eksperymentalny materiał dowodowy potwierdzający zasadę, że wtórne wzmocnienia odznaczają się szerokim zakresem generaliza- cji W eksperymencie demonstrującym tę zasadę Estes (1949),' używając do badań szczurów pozbawionych wody, skojarzył bodziec słuchowy z naciskaniem drążka, co było wzmacniane wodą. Gdy szczury te pozbawiono następnie pokarmu, a nie wody, ten sam bodziec słuchowy wy-
Należy zwrócić uwagę, że ta zgeneralizowana zdolność wzmocnienia jest analogiczna (choć nie taka sama) do generalizacji odruchów warunkowych z jednego bodźca na inny (s. 378) (przyp, aut.V woływal naciskanie drążka. Jeśli występuje jakikolwiek rodzaj popędu o sile dostatecznej dla wywołania aktywności organizmu, wtórne wzmocnienie jest efektywne, nawet gdy utrwaliło się wtedy, kiedy przeważał inny popęd. '
Wtórne wzmocnienie” ogromnie powiększa zakres możliwości warunkowania. Gdyby wszystko, czego się uczymy, każde wystąpienie reakcji po bodźcu musiało być wzmacniane, możliwości uczenia się byłyby bardzo ograniczone. W rzeczywistości jednakże na każdym wyuczonym raz nawyku można budować inne nawyki. Słowna obietnica pokarmu może wzmacniać zachowanie, które inaczej wymagałoby samego pokarmu: zwykła pochwała (bez obietnicy pierwotnego wzmocnienia) staje się sama wzmocnieniem. Długie łańcuchy reakcji mogą być podtrzymywane przez pojedyncze wzmocnienie na końcu, ponieważ wzmocnienia wtórne, jak słupy milowe wzdłuż drogi, podtrzymują wyuczony ruch w kierunku celu.
Leave a reply