Ogólnie biorąc, sensownego materiału można się nauczyć szybciej niż bezsensownego, lecz jeśli mamy zrozumieć wpływ sensowności na uczenie się, nie wystarczy stwierdzić, że jakieś zadanie jest sensowne. Możemy wyróżnić cztery rodzaje sensowności, które wpływają na uczenie Się.
– 1. Elementy mające jakieś znaczenie, a elementy bezsensowne. Jak wynika z rezultatów podanych w tabl. 11-1, łatwiej nauczyć się listy. „Wartość asocjacyjna” oznacza tendencję bezsensownych sylab do wywoływania jakiegoś skojarzonego słowa w teście skojarzeń słownych. Wszystkie sylaby z listy „stuprocentowej” wywołują jakieś słowa, natomiast nie wywołuje ich żadna sylaba z listy „zero-proccntowej”, zestawionej w sposób przypadkowy z rzeczywistych słów, niż listy, zestawionej w ten sam sposób z bezsensownych sylab. Łatwiej nauczyć się bezsensownych sylab, które kojarzą się ze słowami, niż bezsensownych sylab, którym takich skojarzeń brak. Początkujący, który uczy się odbierać telegramy, robi to o wiele lepiej wtedy, gdy litery składają się na słowa, niż wtedy, gdy tworzą bezsensowny szereg (Taylor, 1943).
– 2. Materiał zorganizowany, a materiał niezorganizowany. Jeśli zamiast listy przypadkowych słów damy słowa, które wiążą się w zrozumiałą prozę czy poezję, uczenie się stanie się jeszcze łatwiejsze (Reed, 1938).
– 3. Znaczenie logiczne i rozumienie zależności. Uczenie się treści, czyli uczenie się logiczne dotyczy spraw pozostających we wzajemnym związku – takich, jak przyczyny Wojny Domowej lub sposób wyprowadzenia wzoru na powierzchnię koła. Eksperymenty wykazują, że dłużej pamięta się podstawowe idee zrozumianego materiału niż mechanicznie przyswojone wiadomości (Briggs i Reed, 1943).
– 4. Znajomość zastosowania. Innym rodzajem sensowności jest znaczenie związane z użytecznością, pomocne przy uczeniu się wielu umiejętności, wzorów i sposobów postępowania. Coś może być sensowne w kategoriach użyteczności, nawet jeśli wewnętrzne funkcjonowanie jest niezrozumiałe. Wielu mających prawo jazdy kierowców samochodowych wie bardzo mało o silnikach spalania wewnętrznego, sprzęgłach czy napędzie hydraulicznym. Można posługiwać się wzorem statystycznym, jeśli wiemy, w jakim przypadku go zastosować, nawet gdy nie wiemy, jak się go wyprowadza.
Każdy z czterech powyższych rodzajów sensowności materiału wpływa na uczenie się i ma praktyczne znaczenie dla jego efektywności. Można ułatwić uczenie się, nadając wszystkim zadaniom jak najwięcej sensu.
Leave a reply