Gdy drzwi otwierają się ku nam, ich prostokątny kształt ulega różnym zniekształceniom. Stają się one trapezem, którego bliższa krawędź wydaje się dłuższa niż krawędź przy zawiasach: następnie trapez spłaszcza się, aż ujrzymy pionową linię odpowiadającą grubości drzwi. Łatwo możemy rozpoznać te zmiany, lecz rzeczą, którą spostrzegamy, są zawsze jednakowe drzwi obracające się na zawiasach. Fakt, że drzwi zdają się nie zmieniać swego kształtu, nosi nazwę stałości kształtu. Przykrywkę od garnka widzimy jako okrągłą niezależnie od tego, czy patrzymy na nią z boku, czy z góry.
Zniekształcenia, które występują, kiedy znany przedmiot obraca się, służą nam raczej jako sygnały jego obrotu, a nie zmian zachodzących w samym przedmiocie. Dobrą ilustrację tej zasady stanowią obroty okna w kształcie trapezu przedstawionego na ryc. 7-3. Niezależnie
Okno jest skonstruowane w ten sposób, że w pozycji 1 wygląda jak okno prostokątne, którego lewa krawędź znajduje się bliżej osoby badanej. W rzeczywistości lewa krawędź (a) i prawa krawędź (b) są w równej odległości od obserwatora. Gdy okno ODraca się zgodnie z ruchem wskazówek zegara (patrząc z góry), lewą krawędź badany widzi nadal jako większą niż prawą: dlatego też wydaje się ona nadal bliższą, nawet jeśli się oddala (pozycja 2). Kiedy okno wykonuje całkowity obrót – krawędź „a” przechodzi przez punkt najbardziej oddalony od obserwatora i ponownie zaczyna się zbliżać (pozycja 3), przy czym ciągle wydaje się bliższa niż „b”. Obserwator zatem skłonny jest widzieć okno raczej jako wahające się w przód i w tył, niż jako obracające się wokół osi. (Źródło: Ames, 1951). od położenia okna nasze doświadczenia ze stałością kształtu sugerują, że krawędź „a” jest bliżej niż krawędź „b”. Dlatego też, gdy okno obraca się, obserwatorowi wydaje się, że waha się ono w przód i w tył, mając krawędź „a” zawsze z przodu. Powodem złudzenia jest fakt, że widzimy to okno jako znany nam prostokąt.
Leave a reply