Nietrudno tu spostrzec, że wszystkie malejące w perspektywie luki po prawej stronie są tej samej wielkości i że są one takie same, jak trzy luki widoczne w głębi. Warunki te sprzyjają zatem stałości wielkości. Zmierz teraz na tej rycinie wysokość (wielkość perspektywiczna) najbliższego luku i porównaj ją z wysokością odległych luków. Okaże się, że najbliższy luk jest przeszło cztery razy wyższy (jeśli idzie o wielkość perspektywiczną) niż luk odległy.' trzyletnie, przyglądając się samochodom na szosie biegnącej w dole od punktu obserwacji, będzie widzieć je jako przedmioty miniaturowe i często upiera się, źe nie mogą to być samochody normalnej wielkości. Może nawet prosić o nie jak o zabawki. Z tego nowego dlań punktu widzenia nie rozwinęła się jeszcze u niego stałość wielkości. U dorosłych stałość wielkości na ogół również zanika, gdy patrzą na przedmioty z góry, dokonują oni jednak poprawki intelektualnej, której małe dziecko nie robi.
Obecnie możemy już dokładniej określić charakter występującego w naszym spostrzeganiu kompromisu pomiędzy wielkością perspektywiczną a wielkością rzeczywistą przedmiotu. Można powiedzieć, że im większą ilością informacji rozporządzamy, tym bardziej. wielkość spostrzegana zbliża się do rzeczywistej wielkości przedmiotu: im bardziej informacja jest niewystarczająca lub niepewna, tym bardziej wielkość spostrzegana zbliża się do wielkości perspektywicznej.
Ryc, 7-5 wyraźnie pokazuje, jaki wpływ na utrzymanie stałości wielkości ma redukowanie tła środowiskowego. Gdy badani patrzyli dwojgiem oczu, wówczas występowała „nadstalość”, tj. odległy przedmiot widziano jako nieco większy niż w rzeczywistości. Gdy przy patrzeniu posługiwali się tylko jednym okiem, wówczas utrzymywała się prawic doskonała stałość wielkości: zależność tę stwierdzono także u badanych, którzy mieli tylko jedno oko (Taylor i Boring, 1942). Gdy badanym ograniczano pole widzenia1 najpierw za pomocą sztucznej źrenicy {ekran redukcyjny umieszczony blisko oka z małym otworem od-
Leave a reply