Początkowe stadia zdarzeń prowadzących do śmiechu stwarzają zazwyczaj napięcie, tak że śmiech pojawia się jako wyraz odprężenia. To odprężenie w obecności innych ludzi możemy uznać za jeden z motywacyjnych aspektów śmiechu. Wywołanie lekkiego napięcia nie powoduje szkody, zwrócenie uwagi innych osób jest mile widziane, a rozwiązanie w formie śmiechu jest szczęśliwym zakończeniem. Nie tylko dzieci, lecz i dorośli szukają takich zdarzeń: w tych okolicznościach śmiech staje się celem (patrz s. 264). Sytuacje wywołujące śmiech spotykamy w sztukach teatralnych, w programach radiowych i telewizyjnych oraz w książkach: popularność takich utworów wystarczająco świadczy o tym, że interesują one ludzi.
Gniew. W przeciwieństwie do śmiechu, który jest wyrazem przyjemnych emocji, jakie towarzyszą motywowanemu zachowaniu, gniew reprezentuje przykre „dodatki” emocjonalne. Głównym powodem do gniewu jest przeszkoda w działalności zmierzającej do celu, stąd gniew może być produktem ubocznym każdej przerwanej sekwencji motywowanego zachowania bez względu na jej treść motywacyjną. Chociaż gniew może z kolei nabyć właściwości popędowych i skłonić do akcji odwetowej przeciwko osobie czy rzeczy, którym przypisuje się odpowiedzialność za pokrzyżowanie naszych planów, gniew powstaje jako emocja towarzysząca pewnemu zdarzeniu. 51 studentek zapisywało, w jakich okolicznościach odczuły gniew lub nadmierne rozdrażnienie i jakie wywoływało to w nich impulsywne reakcje (Gates, 1926). Obserwacje te prowadzone były w ciągu tygodnia, Wśród przykrości, które wywoływały gniew lub podrażnienie, były takie fakty, jak niesprawiedliwe oskarżenia i zniewagi, sprzeczki, besztanie przez starszych, zgubienie wiecznego pióra, stłuczenie okularów Podawały one, że gniew czy rozdrażnienie wywoływały w nich następujące pragnienia:
Zarówno śmiech, jak i gniew powstają jako produkty uboczne czynności umotywowanych w inny sposób. Kiedy jednak poszukuje się okazji do śmiechu lub gdy gniew raz wzbudzony daje początek akcji odwetowej, wówczas stają się one, w kategoriach ukierunkowanego na cel zachowania, popędami i przynętami. Działają one wtedy jako motywy, a nie tylko jako zjawiska towarzyszące motywacji.
Leave a reply