Przez mechaniczne zapamiętywanie rozumiemy uczenie się dosłowne przez powtarzanie w przeciwieństwie do zapamiętywania sensu. Hermann Ebbinghaus, wybitny niemiecki psycholog, przeprowadził w 1885 r. pionierskie badania nad zapamiętywaniem. Posługiwał się sylabami bezsensownymi w celu uniknięcia wpływu poprzedniego uczenia się, co mogłoby wystąpić, gdyby użyto zwyczajnych słów. Sylaby bezsensowne składały się z dwóch spółgłosek z samogłoską między nimi, np. po w lub juk. Do zapamiętywania mechanicznego dawano także i inny materiał, taki jak sensowne słowa i szeregi cyfr.
Eksperymenty nad mechanicznym zapamiętywaniem przeprowadzano w dwojaki sposób, co miało odpowiadać dwóm formom werbalnego uczenia się, spotykanym w codziennym życiu. Jedną z tych form jest „zapamiętywanie szeregów”, jak przy uczeniu się na pamięć wierszy lub tekstu sztuk. W szeregu słów, które mają być zapamiętane od początku do końca, każde słowo jest w pewnym sensie bodźcem dla słowa następującego po nim. Drugą formą jest uczenie się skojarzeń parami. Można porównywać je z metodą stosowaną czasami przy uczeniu się słów obcego języka: trzeba np. nauczyć się par słów, takich jak gotowy-lękliwy, beztroski-próżny, głodny-spokojny. Podaje się słowo-hasło, a słowo będące reakcją trzeba zapamiętać. Par tych nic zapamiętuje się w jakiejś specjalnej kolejności, mogą być one powiązane sensownie lub nie.
Materiał do zapamiętania eksperymentator podaje zwykle badanemu za pomocą aparatu zwanego mnemometrem (ryc. 9-191. Poszczególne pozycje do nauczenia się (sylaby bezsensowne, słowa) pojawiają się pojedynczo w okienku mnemometru. Po pierwszej ekspozycji całego materiału badany próbuje przewidywać te elementy, które będą się kolejno pojawiać w okienku. Notując w ciągu całego procesu zapamiętywania liczbę trafnych i błędnych antycypacji badanego, eksperymentator może wykreślić krzywą uczenia się.
Ponieważ badany stara się przewidzieć z góry, co się pojawi w okienku, metodę tę nazywają metodą antycypacji. Można ją stosować zarówno w przypadku zapamiętywania szeregów, jak i w przypadku zapamiętywania skojarzeń parami. Przy uczeniu się szeregów antycypowana pozycja staje się w momencie pojawienia się w okienku bodźcem dla następnej antycypacji. Jest ona zatem zarówno reakcją, jak i bodźcem. W metodzie skojarzeń parami pozycję pierwszą stosuje się
Leave a reply