Przez efekt stereofoniczny rozumiemy lokalizację źródeł dźwięku dzięki możliwości korzystania z obojga uszu jednocześnie, podobnie jak za pomocą obojga oczu ustala się położenie przedmiotów. Na ryc. 7-26 pokazano schematycznie, jak otrzymuje się taką ,.słuchową perspektywę” w gramofonach stereofonicznych lub układach „hi-fi” K
Co stanowi podstawę tej zdolności do rozpoznawania za pomocą dwojga uszu kierunku, z jakiego przychodzą dźwięki? Przeprowadzając jest to aparatura zapewniająca wysoką wierność odtwarzania dźwięków (przyp. tłum.): eksperyment z osobą, która ma zawiązane oczy, możemy łatwo wykazać, że istotne znaczenie ma tu położenie uszu. Używając zwykłej grzechotki, jaką bawią się dzieci, możemy stwierdzić, że nasz badany nie ma żadnych trudności z lokalizacją źródła dźwięku, jeśli jest ono umieszczone po prawej lub lewej stronie na poziomie uszu. Jeśli jednak umieścimy grzechotkę w płaszczyźnie przechodzącej przez pionową oś ciała, równo oddalonej od obojga uszu (na przykład dokładnie nad głową), badany, chcąc określić kierunek dźwięku, będzie bezradny. Dokładniejsze eksperymenty wykazały, że przede wszystkim następujące różnice w charakterze pobudzeń pozwalają na określenie kierunku- dźwięków: (1) różnice intensywności (dźwięk głośniejszy w bliżej położonym uchu) oraz (2) różnice czasu (dźwięk dochodzi najpierw do bliżej położonego ucha). W eksperymentach tych badany miał unieruchomioną głowę, a na uszach słuchawki, tak że wiadomo było, jakie dźwięki dochodzą do każdego ucha. Jeśli do obojga uszu wysyła się tony różniące się jedynie siłą, to zmieniając względną siłę tonów, można spowodować, że badany będzie lokalizował źródło dźwięku po swej prawej bądź po lewej stronie. Gdy wyśle się bardzo szybko po sobie dwa trzaski, jeden do prawego ucha, a drugi do lewego, badany będzie je słyszał jako pojedynczy trzask (jeśli są nadawane w bardzo krótkich odstępach czasu, poniżej 0,0025 sekundy), lecz przychodzący z tej strony, która odebrała pierwsza trzask. Oba te eksperymenty ilustrują znaczenie różnic intensywności i różnic czasu dla lokalizacji.
Leave a reply