Gdy wziąć pod uwagę związek między stanami emocjonalnymi a motywacją, okazuje się, że emocje mogą służyć jako popędy, jako cele oraz jako zjawiska towarzyszące motywowanemu zachowaniu. Emocje, takie jak strach i niepokój, działają jako popędy, ponieważ są stanami napięcia, od których staramy się uwolnić przez odpowiednie zachowanie się w stosunku do przynęty. Gdy celem motywowanego zachowania jest podniecenie czy „dreszczyk”, wówczas emocje służą, jako przynęta.
Emocje jako zjawiska towarzyszące motywowanemu zachowaniu powstają w trakcie działalności skierowanej na cel, gdy działalność ta zostaje zahamowana lub zakłócona. Badania nad śmiechem pozwalają zapoznać się z charakterem przyjemnego tla emocjonalnego, podczas gdy gniew służy jako przykład przykrych emocji towarzyszących.
Emocje mogą być zarówno pożyteczne, jak i szkodliwe: mogą one służyć celom dobrego przystosowania i pomagać w rozwiązywaniu problemów, lecz mogą także kolidować z tymi celami. Pewne zmiany fizjologiczne towarzyszące silnej emocji mobilizują organizm do działania i w ten sposób pomagają przetrwać walczącym o życie zwierzętom. Chociaż te „reakcje mobilizacyjne” mogły być użyteczne dla pierwotnego człowieka, niewiele z nich jest pożytku w naszej kulturze, w której gwałtowne emocje są źle widziane. Wchodzi tu w grę kwestia intensywności: słabe stany emocjonalne są czynnikiem aktywizującym i pomocnym, silne stany emocjonalne działają zaklócająco i osłabiająco.
Bardziej trwale stany emocjonalne zwane nastrojem i temperamentem mogą w pewnych okolicznościach utrzymywać wewnętrzne napięcie mające szkodliwe następstwa organiczne. Są to tak zwane choroby psychosomatyczne.
Nowoczesna cywilizacja poszła może zbyt daleko w kierunku tłumienia przejawów emocjonalnych. Po pierwsze, starania, aby pozbyć się emocji w drodze. ich tłumienia lub wyparcia, są stosunkowo nieskuteczne, o czym świadczą szczątkowe oznaki emocji, zarejestrowane za pomocą apajatu do wykrywania kłamstwa lub przejawiające się w chorobach psychosomatycznych. Wyrażenie swych emocji może być korzystne dla zdrowia. Kontrola emocjonalna nie musi oznaczać zapierania się swych uczuć. Jest możliwe zaakceptowanie emocji jako rzeczy naturalnej i normalnej przy jednoczesnym skierowaniu ekspresji emocjonalnej na tory możliwe do przyjęcia przez społeczeństwo.
Leave a reply