Wracając do eksperymentów Mendla, dowiedzieliśmy się z nich, że kiedy krzyżował on drugie pokolenie groszku mającego cechę recesywną – karłowatość, wszystkie otrzymane rośliny były karłowate. Także rośliny powstałe w wyniku samozapylenia wysokopiennych roślin drugiej generacji tylko w 1/3 były wysokie. Te same proporcje otrzymywał za każdym razem, kiedy eksperyment dostarczał dostatecznej ilości materiału, aby można było zastosować prawa rachunku prawdopodobieństwa. Tak więc Mendel odkrył nie tylko prawo dominacji cech, ale także prawo segregacji genów. To znaczy, że jednostki dziedziczności wnoszone przez każdego z rodziców, przechodząc do gamet, rozdzielają się i nie wpływają na siebie nawzajem. Takie cechy jak wysoko- pienność lub karłowatość, gładkość lub karbowatość nie łączą się ze sobą, lecz zachowują niezależność jako oddzielne cechy, aby ponownie pojawić się w przyszłych krzyżówkach. Prawa dominacji i segregacji cech Mendla można zilustrować łatwym rachunkiem matematycznym.
Skrzyżujmy szarą mysz z albinosem lub myszą białą. W poprzednich eksperymentach zaobserwowano, że kolor szary jest cechą dominującą względem koloru białego. Zatem potomstwo otrzymane z połączenia szarej myszy z białą będzie szare. Jeśli duża litera G oznaczać będzie dominujący kolor szary, a małe w recesywny kolor biały, otrzymamy: G + w = Gw, czyli całe potomstwo będzie szare.
Następnie, jeśli skrzyżujemy potomstwo pochodzące z pierwszego miotu, będziemy mieli do czynienia z czterema rodzajami cech. Jeśli skrzyżujemy lub powielimy G + wzG + w, otrzymamy 1GG + 2 Gw + 1 ww.
Tak więc, dwie szare myszki mogą spłodzić jedną czysto białą mysz w każdym z czterech miotów. Proporcja wynosi 1 : 2 : 1 lub inaczej mówiąc, jedna biała mysz na trzy szare. Na podstawie tego działania arytmetycznego możemy zrozumieć, dlaczego rudowłosi rodzice mogą spłodzić czarnowłose dziecko.
Prawa dziedziczności Mendla ilustrują także sytuację, w której bierze udział tylko jedna para genów. Jednakże w przypadku cech ludzkich czy zwierzęcych jest to sytuacja bardzo rzadka. Nawet najprostsza cecha jest determinowana kilkoma genami. Tak więc, jeśli dwie pary genów odpowiadają za cechę recesywną, prawdopodobieństwo pojawienia się tej cechy w drugim pokoleniu lub u wnuków będzie wynosiło 16 do 1 zamiast 3 do 1.
Musimy pamiętać, iż mimo że prawa dziedziczenia Mendla wydają się prawami matematycznymi, to prześledzenie rodowodu cech ludzkich może być trudne ze względu na niemożność zidentyfikowania wpływu jakiegoś genu na daną cechę. Należy pamiętać, że dana cecha dziedziczna determinowana jest przez wiele czynników ubocznych, których nie opisywał Mendel.
Leave a reply