Poprzednio omówione teorie zapominania podkreślają, że zapominanie jest wynikiem bądź procesów fizjologicznych oddziałujących na ślad pamięciowy, bądź interferencji między nowym a starym materiałem. Żadna z tych teorii nie poświęca wiele uwagi osobie, której wspomnienia się rozpatruje, ani też motywom, zaspokajanym przez te wspomnienia. Jest to poważne przeoczenie. Kompletna teoria zapominania nie może ignorować tego, czego dana osoba stara się dokonać zarówno wtedy, gdy pamięta, jak i wtedy, gdy zapomina.
Wyparcie. Zgodnie z zasadą wypierania niektóre spośród naszych wspomnień stają się niedostępne ze względu na sposób, w jaki wiążą się z naszym życiem. Ta niedostępność nie jest spowodowana ani przez zanikanie śladów, ani przez zakłócenia będące skutkiem uczenia się innego materiału, ponieważ wspomnienia te istnieją nadal i w odpowiednich warunkach mogą wyjść na jaw. Teoria wypierania głosi, że wspomnienia te nie są przypominane, ponieważ przypomnienie ich byłoby w pewnym stopniu nie do przyjęcia dla danej osoby – z powodu lęku, który wzbudzają, lub z poczucia winy, które mogłoby pod ich wpływem odżyć. Chociaż psychologowie nje są w pełni zgodni co do natury wypierania, to fakty te nadają się do przyjęcia, podobnie jak i fakty przytoczone w innych rozważaniach nad pamięcią i zapominaniem, i nie są bardziej od nich niejasne.
Charakter zapominania, które zdarza się w ostrych przypadkach amnezji, pomaga zrozumieć wypieranie. Chory na amnezję nie zapomina wszystkiego. W swym aktualnym życiu społecznym w widoczny sposób posługuje się bogatym zasobem nawyków i nieosobistych wspomnień. Zapomina natomiast o sprawach związanych z jego życiem osobistym, zapomina o rodzinie, zapomina swoje nazwisko, adres domowy, historię swego życia. Początek amnezji często wiąże się z jakimś poważnym wstrząsem emocjonalnym, którego doznała dana osoba i od którego amnezja pozwala uciec.
Leave a reply