Odtwarzanie podczas ćwiczenia przybiera zwykle formę recytowania sobie samemu wyuczonego materiału. Takie próbne odtwarzanie pozwala lepiej zapamiętać przyswojony materiał. Przypuśćmy na przykład, że uczeń ma 2 godziny czasu na nauczenie się zadanej lekcji, którą może przeczytać w ciągu 30 minut. Czterokrotne przeczytanie materiału będzie przypuszczalnie mniej efektywne niż przeczytanie go raz, a następnie zadawanie sobie samemu pytań odnoszących się do tego materiału. Z kolei uczeń może przeczytać lekcję jeszcze raz, aby wyjaśnić te punkty, które przy próbie odtwarzania zadanego materiału były niejasne. Za wnioskiem, że opłaci się poświęcić dużą część czasu przeznaczonego na naukę, na próbne odtwarzanie przyswojonego materiału, przemawiają zarówno eksperymenty nad uczeniem się laboratoryjnym, jak i eksperymenty nad uczeniem się w szkole. .
Pewien dobrze znany eksperyment laboratoryjny wykazuje dobitnie wartość próbnego odtwarzania. Największa efektywność odtwarzania wystąpiła wówczas, gdy 80% czasu przeznaczonego na naukę poświęcano na próbne odtwarzanie. Zastosowane materiały składały się z bezsensownych sylab oraz krótkich biografii. Rezultaty dla sylab bez sensu podano w tabl. 10-3. Rezultaty dla biografii były podobne, lecz mniej uderzające (Gates, 1917).
Gdy przeprowadzono eksperyment tego samego rodzaju nad uczeniem się słówek francuskich (często spotykany w szkole typ zadania), okazało się, że metoda próbnego odtwarzania była znacznie lepsza niż samo czytanie tych słów i ich odpowiedników (Seibert, 1932). Podobne rezultaty otrzymano dla ortografii i arytmetyki (Rorlano, 1936).
Jedną z przyczyn tych korzyści, jakie metoda próbnego odtwarzania daje w przypadku zwykłego uczenia się, jest to, że zmusza ona ucznia do określenia i wybrania sobie tego, co chce zapamiętać. Przy zapamiętywaniu list sylab bezsensownych lub jakiegoś innego materiału, w którym wiadomo z góry, czego trzeba się nauczyć, metoda próbnego odtwarzania ma dwie inne zalety. Jedna z nich polega na tym, że odtwarzanie wymaga bardziej aktywnego udziału ucznia i pomaga utrzymać zarówno jego uwagę, jak i motywację, ponadto jest także ćwiczeniem się w odtwarzaniu materiału w takiej formie, jakiej prawdopodobnie będą później wymagać od ucznia. Uczący się widzi, czy potrafi przedstawić w zarysie pewien okres z historii lub znaleźć przykłady mechanizmu obronnego, jak może będzie musiał to uczynić na egzaminie. Można przyjąć jako zasadę, że aktywny proces odtwarzania należy rozpoczynać już we wczesnej fazie nauki. Czas spędzony na aktywnym odtwarzaniu z zamkniętą książką jest czasem dobrze spędzonym.
Leave a reply