Organizacja w spostrzeganiu

Stałość spostrzegania implikuje istnienie organizacji w spostrzeganiu. Jesteśmy już przygotowani, by podejść do zagadnienia w sposób nieco bardziej analityczny i spróbować znaleźć prawa spostrzegania, które pomogą nam wyjaśnić spostrzeganie przedmiotów.

Gdy patrzymy na układy geometryczne, zawsze odróżniają się one od tla i dlatego, mając granice, czy kontury, wydają się podobne do przedmiotów. Takie zorganizowanie figury na tle możemy uważać za podstawę strukturalizacji bodźców. Układy bodźców nie muszą tworzyć znanych przedmiotów, aby zróżnicować się na figurę i tło.

Zwróć uwago, że albo jasne,, albo ciemne pola mogą być spostrzegane jako figury na tle. Układy bieli i czerni oraz wiele wzorów tapetowych spostrzegamy jako figury na tle, a często figura i tło mogą zamieniać się między sobą rolami (ryc. 7-6). Zwróćmy uwagę, że część spostrzegana jako figura zdaje się znajdować nieco przed tłem, nawet jeśli' wiemy, że są one wydrukowane na jednej powierzchni papieru. Wydaje się, jak byśmy patrzyli poprzez wolne miejsca w figurze i wokół niej na jednolite tio znajdujące się za nią, niezależnie od tego czy tło jest białe (lub jasne), czy też czarne (lub ciemne).

Przeprowadzono dokładne badania, by dowiedzieć się, co widzą ludzie, którzy nagle odzyskali wzrok (np. gdy usunięto im kataraktę). Wykazały one, że zorganizowanie figury na tle występuje wtedy, gdy brak jeszcze innych form spostrzegania (Senden, 1932, zob. Hebb, 1949). Dorosłym, którzy widzą po raz pierwszy, nie sprawia trudności zobaczenie czegoś jako figury na tle, aczkolwiek nie potrafią jeszcze rozpoznać znanych im kształtów wzrokiem. Umieją oni pokazać czarne tekturowe koło lub czarny tekturowy trójkąt, leżące na białym obrusie, lecz nie wiedzą, który przedmiot jest kołem, a który trójkątem, dopóki nie wezmą ich do ręki. Istnieje tu wprawdzie prymitywne zorganizowanie figury i tła, lecz ludzie ci widzą jedynie formę, jak gdyby trochę czarnego atramentu rozlało się na papier. Często trzeba kilku tygodni, aby tacy pacjenci nauczyli się dobrze identyfikować rzeczy za pomocą wzroku. Jeśli w okresie rekonwalescencji pokazać pacjentowi przy kolorowym świetle tak dobrze znane przedmioty, jak jajka lub kawałki owoców, może ich nie poznać.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>