Materiał dowodowy świadczący na rzecz ESP opiera się przede wszystkim na eksperymentach z odgadywaniem kart, w których to eksperymentach osoba badana stara się odgadnąć w różnych warunkach symbole na kartach ułożonych w talii w sposób przypadkowy. Talia składa się zazwyczaj z 25 kart z pięcioma rodzajami symboli, tak ze przypadkowy wynik wynosiłby pięć trafień na talię. Nawet osoby, które mają stosunkowo bardzo dobre wyniki, rzadko osiągają poziom siedmiu trafień, lecz mogą one osiągać wynik lepszy niż pięć trafień dostatecznie często, aby spełnić możliwe do przyjęcia normy statystycznej istotności. Jeśli eksperymentator, czyli „nadający”, myśli o symbolu na karcie w czasie, gdy badany robi swój zapis, wówczas jest to eksperyment nad telepatią: jeśli eksperymentator w ogóle nie widzi, co jest na karcie (może ona leżeć przed nim odwrócona grzbietem do góry lub znajdować się w zapieczętowanej kopercie), wówczas jest to eksperyment nad kryptestezją. Jako przykład materiałów dowodowych, służących za poparcie dla twierdzeń o nieprzypadkowym charakterze tych rezultatów, można przytoczyć wyniki kolejnych serii badań jednej z „wrażliwych” osób, a mianowicie: pani Glorii Stewart, którą poddawano badaniom w Anglii przez długi okres czasu (tabl. 7-2). Jeśli materiał ten rozpatrywać w ten sam sposób, jak wyniki jakiegokolwiek innego eksperymentu, to jest rzeczą jasną, że pani Stewart w próbach telepatycznych uzyskiwała wyniki przewyższające poziom przypadku, natomiast w próbach kryptestezji jej wyniki tego poziomu nie przekraczają. Fakt ten jest-również odpowiedzią na pewne zarzuty, wysuwane czasami przeciwko takim eksperymentom, dotyczące układów kart. spostrzegania bada się pamięć wielkości i układów bodźców. Krytycy wysuwają argument, że eksperymenty te badają czynniki dodatkowe związane ze spostrzeganiem, a nie samo spostrzeganie, Tak więc, mówią oni, gdy badany daje interpretację kleksu atramentowego, wówczas bada się jego wyobraźnię, a nie spostrzeganie. Gdyby polecić mu skopiować ten kleks, mógłby udowodnić, że spostrzega go całkiem dokładnie.
Leave a reply