Mimo tych trudności uczeni reprezentujący psychologię fizjologiczną nie przestawali poszukiwać różnic w reakcjach leżących u podłoża głównych stanów emocjonalnych. Ax (1953) podłączał do badanych przez siebie osób różne urządzenia, tak że mógł rejestrować jednocześnie siedem różnych fizjologicznych mierników reakcji emocjonalnych (tętno, bicie serca, oddychanie, temperaturę twarzy, temperaturę ręki, reakcję skórno-galwaniczną oraz prądy czynnościowe mięśni luków brwiowych). Następnie w pewnym momencie próbował nastraszyć badanych lub też starał się ich rozgniewać. Do tego celu w bardzo pomysłowy sposób skorzystał z pomocy techników zatrudnionych w jego laboratorium: ich niezręczność wywoływała strach, a wypowiadane przez nich uwagi – gniew. Tak więc pobudzenie emocjonalne miało charakter zupełnie naturalny. U każdego z 43 badanych wywoływano raz gniew i raz strach (mniej więcej u połowy w jednej kolejności, a u połowy w innej), a następnie zadawano im pytania dotyczące rzeczywiście doznawanych emocji.
Eksperymentator na podstawie siedmiu mierników symptomów fizjologicznych opracował czternaście wskaźników służących do opisania reakcji emocjonalnych osób badanych. Połowa tych wskaźników nie różnicowała gniewu i strachu, natomiast wartości pozostałych siedmiu wskaźników w przypadku gniewu i strachu różniły się znacząco (ryc. 6-2). Różnice, występujące wyraźniej w strachu, odpowiadają działaniu adrenaliny: te, które są bardziej widoczne w gniewie, odpowiadają jednoczesnemu działaniu adrenaliny i noradrenaliny (zob. s. 61).
Pewnym potwierdzeniem tych wyników są rezultaty badań nad rdzeniem nadnerczy u zwierząt żyjących na swobodzie. U królików, których życie zależy od ucieczki (jak w strachu), występuje przewaga adrenaliny: u lwów i innych agresywnych zwierząt (których podstawo-
Leave a reply