Warunkowa reakcja ślinowa stopniowo się zmniejsza, gdy bodźcowi warunkowemu przestało towarzyszyć wzmocnienie pokarmowe. Jak się przekonamy, mierniki te, odpowiednie dla warunkowania klasycznego, nie są równie przydatne w przypadku warunkowania instrumentalnego i z tego powodu pomagają nam one odróżnić obie odmiany warunkowania.
Siła raz ukształtowanego odruchu warunkowego podlega systematycznym zmianom, które są zależne od planu eksperymentu. Jeśli przez wiele kolejnych prób nie będziemy podawać bodźca bezwarunkowego, tak że brak jest wzmocnienia, wielkość reakcji warunkowej stopniowo się zmniejsza, jak to widać na ryc. 9-3. Powtarzanie bodźca warunkowego bez wzmocnienia nosi nazwę wygaszania. Dalsze badania wykazały, że zmniejszenie się reakcji w czasie wygaszania nie jest jedynie biernym zanikaniem odruchu, lecz jest to czynne hamowanie, czyli tendencja przeciwna reagowaniu, która może nawet rozciągać się na inne reakcje, nie ' objęte pierwotnym warunkowaniem. Tak więc wygaszanie odruchu warunkowego na dzwonek może także osłabić odruch warunkowy na migające światło.
Wygaszanie w rzeczywistości nie niweczy odruchu warunkowego, ponieważ po pewnym okresie odpoczynku reakcja warunkowa powraca, nawet jeśli w tym czasie nie dawano żadnego wzmocnienia. Takie ponowne pojawienie się reakcji warunkowej bez wzmacniania nazywamy samoistnym odnawianiem się odruchu. Zjawisko to dostarcza dowodu dla tej interpretacji następstw wygaszania, według której są one pewnego rodzaju czynnym zahamowaniem czy stłumieniem reakcji warunkowej, a nie zapominaniem czy trwałym zanikiem tej reakcji.
Leave a reply