Anegdota,’którą opowiadają o pierwszym przewodniczącym Uniwersytetu Stanford ilustruje trzecią teorię zapominania. Dawid. Starr Jordan był autorytetem, jeśli idzie o ryby. Jako przewodniczący nowego uniwersytetu zwracał się do studentów po nazwisku, lecz za każdym razem, gdy nauczył się nowego nazwiska jakiegoś studenta, zapominał nazwę jakiejś ryby. Dlatego też, jak powiadają, przestał uczyć się nazwisk studentów. Chociaż anegdota ta nie opiera się na rzeczywistych faktach, wskazuje, jak uczenie się czegoś nowego może przeszkadzać w przypomnieniu sobie starych wiadomości. Ta teoria zakłócającego wpływu nowego materiału na pamiętanie uprzednich zdarzeń jest znana jako hamowanie retroaktywne.
Pokrewna teoria interferencyjna, oparta na tych samych zasadach, głosi, że wcześniejsze uczenie się może także wywierać zakłócający wpływ na uczenie się i odtwarzanie nowego materiału. Jest to hamowanie proaktywne – rozpatrzymy je, gdy skończymy omawiać hamowanie retroaktywne.
Retroaktywne hamowanie można łatwo zademonstrować eksperymentalnie. Grupa badanych uczy się jednej listy składającej się z szeregu pozycji (lista A), a następnie uczy się nowej listy (lista B). Po pewnym czasie stara się odtworzyć listę A. Jeśli grupa kontrolna, która nie uczyła się listy B, odtworzy listę A lepiej (niż grupa, która uczyła się nowej listy), wówczas wysnujemy z tego wniosek, że uczenie się nowej listy ma zakłócający wpływ na odtwarzanie listy A. Plan tego eksperymentu można przedstawić w bardzo prosty sposób, jak następuje:
Jeśli odtworzenie A jest w grupie kontrolnej w sposób istotny lepsze niż w grupie eksperymentalnej, to wnioskujemy stąd, że odtwarzanie w grupie eksperymentalnej zostało zakłócone przez „wtrącone” uczenie się B. Jest to hamowanie retroaktywne (wsteczne), ponieważ późniejsze uczenie się B przeszkodziło w odtwarzaniu wcześniej wyuczonego A.
Największe Synonimy (1 stopnia) 0,33 stopień zapominania listy A, zachodzącego w danym Okresie czasu. Jako ilustracja tego zjawiska mogą służyć rezultaty przedstawione w tabl. 10-2, gdzie interpolowany materiał najbardziej podobny pod względem znaczenia do pierwotnej listy wywołał największe zakłócenie odtwarzania, tj. największe hamowanie retroaktywne. Następujące pary słów ilustrują zastosowane w tym eksperymencie stopnie podo-
Leave a reply