Eksperymenty Pawiowa nad klasycznym warunkowaniem u psów wydobyły na światło dzienne kilka zasad pomocnych do zrozumienia procesu kształtowania nawyków. Należą tu: wzmocnienie, wygaszanie, samoistne odnawianie, generalizacja i różnicowanie
Eksperymenty Skinnera nad warunkowaniem instrumentalnym rozszerzyły zasady warunkowania na te rodzaje reakcji, których nie mogą wywołać określone bodźce bezwarunkowe. Zachowanie sprawcze oddziaływa na otoczenie, aby wytworzyć wzmocnienie lub uzyskać do niego dostęp, dzięki czemu to zachowanie zostaje wzmocnione.
Częstotliwość reagowania jest użytecznym miernikiem siły reakcji instrumentalnej, który można zastosować do konkretnego zachowania. Wzmacnianie sporadyczne stanowi przykład' ilustrujący regularność zachowania instrumentalnego, ponieważ długie, kolejne ciągi reakcji mogą być' podtrzymywane przez wzmocnienie, dostarczane od czasu do czasu.
Przy tresurze zwierząt można stosować metodę przybliżeń, w której wzmacnia się te odchylenia reakcji instrumentalnej, które idą w pożądanym kierunku, a wygasza się inne, kształtując w ten sposób reakcję. Tak więc warunkowaniem instrumentalnym możemy wytłumaczyć uczenie się nowych ruchów. Niedawno wykazano ekspe- rymentalnie, że za pomocą warunkowania instrumentalnego można mieć wpływ na zwykłe zachowanie werbalne.
Warunkowanie stosuje się w sposób bezpośredni do pojedynczych określonych reakcji, natomiast kształtowanie nawyków jest na ogół bardziej złożone. Te bardziej złożone przypadki określa się jako uczenie się reakcji złożonych. Jako przykład może tu posłużyć uczenie się umiejętności czuciowo-ruchowych (takich jak obrysowywa- nie w lustrze i uczenie się ścigania wirującego celu) oraz zapamiętywanie mechaniczne (obejmujące uczenie się szeregów oraz uczenie się skojarzeń parami).
Eksperymentator wykreśla rezultaty uczenia się reakcji złożonych w formie krzywych uczenia się przedstawiających zmiany w biegłości w zależności od liczby ćwiczeń. Krzywe te zwykle wykazują coraz mniejsze przyrosty biegłości z każdą próbą, lecz istnieje możliwość, że najbardziej ogólną formą pełnej krzywej uczenia się jest krzywa o kształcie litery S. W takiej krzywej występują początkowo coraz większe przyrosty, a następnie coraz mniejsze.
Leave a reply