W warunkowaniu i uczeniu się reakcji złożonych kładzie się nacisk na nabywanie ruchowych lub werbalnych nawyków. Niektórzy psychologowie przestrzegają przed nadmiernym akcentowaniem automatycznej natury uczenia się, które to ujęcie wynika z zajmowania się wyłącznie ruchami. Kładą oni natomiast nacisk na sytuacje, w których na czoło wysuwa się zrozumienie. Eksperymenty Kohlera nad wglądem wykazały, że sposób podania problemu czyni rozwiązanie łatwym lub trudnym i że raz osiągnięte za pomocą wglądu rozwiązanie może być powtarzane lub stosowane w nowych sytuacjach.
Eksperymenty Tolmana nad uczeniem się znaków również podkreślają rolę wiedzy i zrozumienia. Trzy typy eksperymentów (oczekiwanie nagrody, uczenie się miejsca i uczenie się utajone) przemawiają przeciwko teoriom, które główną rolę przypisują wzmacnianiu poszczególnych ruchów, nie biorąc pod uwagę zrozumienia przez daną istotę wchodzących w grę zależności.
Oba te stanowiska mogą nas czegoś nauczyć.” Uczenie się zachodzi po części dzięki automatycznym procesom w nieznacznym stopniu kontrolowanym rozumowo przez uczącego się, a po części dzięki procesom, w których uczący się spostrzega zależności i działa ze znajomością rzeczy.
Gdy eksperymentalne badania nad uczeniem się stały się bardziej precyzyjne, teoretycy zaczęli opracowywać modele matematyczne, w których równania wyprowadzone na podstawie różnych założeń dopasowuje się do wyników eksperymentów, tak że krzywa otrzymana na drodze matematycznej wygląda hardzo podobnie do krzywej, która łączy punkty przedstawiające wartości otrzymane eksperymentalnie. Jeśli krzywe teoretyczne są zgodne z uzyskanymi na podstawie doświad czenia, to założenia są bardziej prawdopodobne, niż byłyby w przypadku braku tej zgodności. Poczynając od raczej prostych zależności, teorie te stopniowo się rozszerza, tak aby objęły bardziej złożone rodzaje uczenia się. Modele Hulla i Spence’a oraz Estesa stanowią przykład prac teoretycznych tego rodzaju.
Leave a reply