Testami omówionymi wyżej przebadano tysiące osób. Na podstawie wyników ustalono normy. Normy te czasami są określone przeciętnymi wynikami właściwymi dla różnych zawodów. Ktoś, kto pragnie zostać spawaczem, może zatem porównać wyniki swoich testów z wynikami osób już pracujących w tym zawodzie.

Kreski są takie same, jak na ryc. 7-7, lecz dodane do nich zakończenia skłaniają do odmiennego grupowania: trzy rozerwane kwadraty i dodatkowa kreska po lewej stronie. prawej stronie: lecz zwróćmy uwagę, że moglibyśmy zobaczyć trzy pary, poczynając od strony prawej, i dodatkową kreskę po lewej stronie. Niewielka modyfikacja (ryc. 7-8) powoduje, że ujrzymy je właśnie w ten sposób. Tendencje, aby nadawać strukturę temu, co widzimy, są bardzo silne: układy bodźców zdają się nam narzucać sposób widzenia figur (Wertheimer, 1923).

Nieomal wszystkie małe dzieci dokonują odkrycia, że dotykanie narządów płciowych dostarcza przyjemnych wrażeń. Jest to zupełnie naturalne w tym sensie, że dotyczy większości dzieci. Nie usiłują one tego ukryć, nie przejawiają też wstydu ani poczucia winy wobec dorosłych, którzy to spostrzegą. Jeśli zostaną ukarane lub będą strofowane, nie zerwą bynajmniej z tym nawykiem, lecz zaczną się z nim kryć, czemu towarzyszyć będzie lęk i poczucie winy.

Kretschmerowski system typów fizycznych spotkał się z szeroką krytyką. Kiedy bowiem wyniki zostały opracowane pod kątem statystycznym, okazało się, że rezultaty są statystycznie nieistotne. Typy te zachodzą na siebie podobnie jak typy psychologiczne. Jak zauważył LAURENCF. SHAFFF.R: „Kiedy zamiast ogólnego wrażenia, na którym oparł się Kretschmer, zastosujemy dokładne pomiary ciała, różnice są jeszcze mniejsze”. KIMBALL YOUNG nazwał techniki Kretschmera pomiarem „na oko”.

Wiek dorastania jest okresem przejściowym między dzieciństwem a dorosłością. Najczęściej rozpoczyna się procesem dojrzewania płciowego, ale jednostka może wejść w okres dorastania, nie dojrzewając płciowo i vice versa.

Około dwudziestu lat temu amerykański chemik odkrył przypadkowo, że niektórzy z jego współpracowników nie wyczuwają smaku substancji zwanej fenylotiokarbamidem. Dla tych, którzy wyczuwali jej smak, była ona gorzka. Dzięki tej niezwykłej sytuacji genetycy stwierdzili, że byłoby użyteczne zbadanie problemu dziedziczenia smaku. Skrócili nazwę substancji do PTC i przebadali tysiące osób w celu stwierdzenia, czy wyczuwają ten smak.

Poprzez rozmaite eksperymenty psychologia poznała niektóre fakty dotyczące tego, tak powszechnego, doświadczenia ludzkiego. Wiemy na przykład, że podczas snu ciśnienie krwi, puls, metabolizm, temperatura, oddychanie i aktywność mięśni ulegają znacznej redukcji. Jednocześnie odruchy są silniejsze. Wydzielanie potu wyraźnie wzrasta. Tempo trawienia pozostaje takie samo, ale skurcze pustego żołądka mogą się nawet nasilić.

Watson nadał miano lęku, gniewu i miłości trzem emocjom odkrytym u dzieci obserwowanych w warunkach doświadczalnych. Utrzymywał, że są one emocjami podstawowymi, elementami konstrukcyjnymi, które składają się potem na liczne, skomplikowane emocje ludzi dorosłych.

Prócz oddychania żadna z wymienionych reakcji ciała, jakie zachodzą w warunkach silnego pobudzenia emocjonalnego, nie może być kontrolowana za pomocą woli, oczywiście jeśli nie będziemy brać pod uwagę tego, co się mówi o joginach. Niestety, naukowcy nie poddali testom rzekomej umiejętności joginów polegającej na kontrolowaniu trawienia i krążenia krwi. Możemy jednak bezpiecznie założyć, że przytłaczająca większość ludzi nie potrafi kontrolować wewnętrznych funkcji własnego ciała. Zatem cielesne zmiany stanowią najpewniejszą, najbardziej godną zaufania oznakę stanu emocji.

Na skutek działania bardzo silnych emocji w ciele człowieka zachodzi wiele zmian organicznych. Zmiany te są niezwykle ciekawe i pomagają objaśnić większość z różnorodnych reakcji, jakie ujawnia pobudzony emocjonalnie człowiek.

Z psychologicznego punktu widzenia obecnie przyznaje się, że szkodliwe dla zdrowia środowisko, w którym wzrastają osoby urodzone w „ułomnej” rodzinie, może przyczynić się do ich niskiego poziomu intelektualnego (mierzonego testami i według innych kryteriów). Jest bardzo mało prawdopodobne, ale niewykluczone, że w skrajnie zubożonym środowisku może wyrosnąć jednostka o wysokim ilorazie inteligencji (I.I.). Nie ma wątpliwości, że w każdej grupie może się znaleźć osoba, która osiągnie wyższy od pozostałych członków poziom inteligencji dzięki wzbogacaniu środowiska i wykorzystaniu każdej nadarzającej się okazji do uczenia się. Jest również prawdą, że liczba takich wymiernych wzrostów inteligencji w grupie rzadko wynosi więcej niż 10 – 15 %. Na podstawie wszystkich dotychczasowych badań psychologicznych można stwierdzić, że poziom inteligencji w przeważającej mierze jest dziedziczny. Niektórzy poproszeni o dokonanie ilościowego oszacowania twierdzą, że wpływom dziedziczności można przypisać przynajmniej 75% naszej, dającej się zmierzyć, inteligencji. Musimy jednak zauważyć, że co do pewnych obszarów sprawa pozostaje nadal dyskusyjna.

Jak wynika z powyższej dyskusji, motywacja społeczna nie jest instynktowna, lecz nabyta. Analiza psychologiczna wykazała, że motywy społeczne są głównie nabywane poprzez modyfikację motywów przetrwania i różnorodne doświadczenia środowiskowe.

Jest rzeczą oczywistą, że łatwiej jest pamiętać jakąś zależność czy prawo niż poszczególne przykłady ilustrujące to prawo. Z pewnością łatwiej jest zapamiętać, że kwadrat jakiejś liczby jest to owa liczba pomnożona przez siebie samą, niż zapamiętać tablicę kwadratów. Uczeń, który rozumie to, czego się uczy, nie musi polegać tak bardzo na mechanicznej pamięci, jak uczeń, który jakiś przedmiot uważa jedynie za zbiór niepowiązanych faktów.