Uczenie się reakcji złożonych

Do tej pory (z wyjątkiem przykładu z labiryntem) rozpatrywaliśmy wzmacnianie lub osłabianie pojedynczych, określonych reakcji. Cho-. ciąż niektóre z nich są skomplikowane (takie jak wyrażanie opinii), można je uznać jednak za akty jednostkowe. Nasze uczenie się polega na ogól w znacznej mierze na przyswajaniu -sobie układów czy sekwencji ruchów lub słów, tak jak przy nabywaniu różnych umiejętności lub przy uczeniu się wiersza. Te układy stanowią przykład uczenia się reakcji złożonych, który to rodzaj uczenia się obejmuje więcej niż jeden określony akt, a kolejność zdarzeń zależy zwykle od wymagań sytuacji. Psychologowie wymyślili szereg, zadań laboratoryjnych, za pomocą których badają ten rodzaj uczenia się. Należy do nich uczenie się labiryntów (stosowane zarówno do zwierząt, jak i do ludzi), obrysowywanie w lustrze, ściganie ruchomego celu na wirującej tarczy oraz mechaniczne zapamiętywanie. Podczas gdy pierwsze trzy zadania badają różne formy umiejętności czuciowo- r uch owych, to zadanie ostatnie ma w znacznej mierze charakter werbalny. Takie zadania są zbliżone do uczenia się zwykłych umiejętności, wymagających posługiwania się narzędziami i językiem naszego fizycznego i społecznego środowiska. Omówimy tu umiejętności czuciowo-ruchowe oraz mechaniczne zapamiętywanie jako przykłady uczenia się reakcji złożonych. Przyjmuje się oczywiście, że takie zasady, jak wzmocnienie, wygaszanie i generalizacja, nadal będą miały zastosowanie, lecz ze względu na to, że w grę wchodzą tu złożone układy, przypuszczalnie wyłonią się nowe zasady.

dalej

Czy inteligencja jest cechą dziedziczną czy wykształconą

W przypadku inteligencji kwestia: natura a wychowanie jest czymś więcej niż tylko sporem akademickim. Jeśli dziedziczność jest główną siłą ustalającą poziom intelektualny, informacja ta ma znaczenie praktyczne dla rodziców i nauczycieli. Z drugiej strony, jeśli poziom inteligencji jest efektem działania środowiska, a dom, szkoła oraz otoczenie społeczne mogą mieć na nią wymierny wpływ, wiedza na ten temat także jest istotna. Psychologowie i socjologowie przeprowadzili wiele badań i opracowali wiele teorii, chcąc rozwiązać ten problem.

dalej

Krytyka typologii gruczołowych

Charakterystyki tego rodzaju, jak stwierdził Clendenning, są nienaukowe. Berg uważał, że posiadł wiedzę o korelacjach, których psychologowie, lekarze i naukowcy do tej pory jeszcze nie potwierdzili. Nauce nic o tym nie wiadomo, by tyroksyna nadawała biel zębom i powodowała wesołość usposobienia. Nigdy nie wykazano, że można podnieść czyjś poziom inteligencji, aplikując mu tyroksynę. Podobnie niczym nie poparte było twierdzenie Berga, że istnieje związek między lekką niedoczynnością tarczycy a cechami dobroci dla rodziny czy życiowej trzeźwości. Nie zaobserwowano żadnych specyficznych i proporcjonalnych związków między chemiczną a psychologiczną charakterystyką ludzi normalnych. W. Freeman porównał wyniki badań gruczołów dokrewnych, uzyskane z 1400 pomiarów z autopsji, z opisem osobowości pacjentów. Nie stwierdził, by gruczoły miały jakikolwiek wpływ na osobowość.

dalej

Zjawisko emocji

Gdy wziąć pod uwagę związek między stanami emocjonalnymi a motywacją, okazuje się, że emocje mogą służyć jako popędy, jako cele oraz jako zjawiska towarzyszące motywowanemu zachowaniu. Emocje, takie jak strach i niepokój, działają jako popędy, ponieważ są stanami napięcia, od których staramy się uwolnić przez odpowiednie zachowanie się w stosunku do przynęty. Gdy celem motywowanego zachowania jest podniecenie czy „dreszczyk”, wówczas emocje służą, jako przynęta.

dalej

Eugenika

Badania nad zastosowaniem wiedzy, jaką dysponujemy na temat dziedziczenia, dotyczącej cech dominujących i recesywnych oraz łączenia cech i przenoszenia cech dziedzicznych znane są pod nazwą eugeniki. Polega ona na naukowej selekcji rozmnażanych jednostek w celu udoskonalenia rasy. Hodowcy koni i psów stosują eugenikę do rozwijania ras czempionów u koni i czystej rasy psów. Wiedza ta może być stosowana nie tylko do naukowo prowadzonego rozrodu, ale może również być wykorzystywana przez przeciętnego człowieka. Na przykład znane są fatalne skutki małżeństw pomiędzy osobami blisko spokrewnionymi w rodzinie przenoszącej gen hemofilii. Choroba ta charakteryzuje się niedoborem tromboblastyny we krwi. Chory może wykrwawić się na śmierć przy okazji każdego przerwania dużej arterii. Historia potomków angielskiej królowej Wiktorii jest tu dobrym przykładem. Wiktoria przekazała tę chorobę długiej linii władców hiszpańskich za pośrednictwem swej wnuczki Wiktorii-Eugenii, żony hiszpańskiego króla Alfonso. Poprzez zmieszanie ich krwi para ta spłodziła mężczyzn hemofilików i sześć kobiet przenoszących chorobę. Wszystkie z dziesięciu królewskich córek skazane były na przedwczesną śmierć.

dalej

Krzywa uczenia się dla ścigania wirującego celu

Z krzywej można odczytać wyniki: kolejnych prób reprezentujące czas zetknięcia pręcika z blaszką w ciągu jednominutowej próby. Badany otrzymuje 10 punktów za każdą sekundę, w ciągu której pręcik styka się z blaszką, tak że maksymalny możliwy wynik wynosi 600 punktów. (Źródło: Bell, 1950).

dalej

Uczenie się automatyczne, a uczenie się przez wgląd

Skala uczenia się uwzględniająca stopień wymaganego zrozumienia. W większości przypadków uczenia się w grę wchodzi mieszanina nawyku i wglądu. Ścierające się teorie są zbyt abstrakcyjne, aby je tu dalej omawiać. Dla naszych, celów można uważać kształtowanie się nawyków (uczenie się asocjacyjne) i rozumienie (uczenie się poznawcze) za wzajemnie się uzupełniające: żadna z tych teorii nie jest sama w sobie wystarczająca do wytłumaczenia uczenia się, lecz każda pomaga wyjaśnić pewne cechy uczenia się, które druga lekceważy lub tłumaczy z większą trudnością.

dalej

Popędy, czyli podstawowe potrzeby

Głód nie jest jedynym popędem wyrażającym potrzeby ciała. Inne potrzeby, jak potrzeba powietrza, wody, ciepła czy seksu, są odczuwane poprzez określone bodźce, płynące z ciała. One wewnętrzne bodźce, wymagające zwrócenia na siebie uwagi. Zgodnie z definicją, popęd stanowi uporczywy bodziec, zazwyczaj fizjologiczny, wymagający odpowiedniej reakcji.

dalej

Dominacja rodziców

Niestety nie każdy wkracza w życie z przekonaniem, że jest osobą wartościową i godną miłości oraz że obraca się w przyjaznym świecie. Większość dzieci w jakimś stopniu demonstruje brak wiary we własną kompetencję i brak poczucia bezpieczeństwa. Wszyscy do pewnego stopnia nosimy w sobie ten rodzaj lęku, który poeta ALFRED E. HOUSMAN tak opisał w jednym ze swoich ostatnich wierszy:

dalej

Uczenie się ze zrozumieniem

We wszystkich rodzajach uczenia się, które dotychczas omawialiśmy (warunkowanie klasyczne, warunkowanie instrumentalne oraz uczenie się reakcji złożonych), kładzie się nacisk na organizację zachowania w nawyki lub skojarzenia, wyuczone sekwencje bodźców i reakcji o mniejszej lub większej złożoności. Ci badacze, którzy uważają, że uczenie się jest to kształtowanie nawyków, nie przeczą, że zrozumienie odgrywa pewną rolę: uznają oni, na przykład, wpływ sensowności materiału i znaczenie znajomości wyników8, Według nich większe znaczenie ma jednak inne zjawisko aniżeli zrozumienie – jakiś rodzaj mozolnych prób i błędów prowadzących wreszcie do sukcesu.

dalej