Badany stara się obrysować swym ołówkiem kontur gwiazdy na arkuszu, który może obserwować tylko w lustrze. Ponieważ w lustrze zwykle stosunki między prawą a lewą stroną zostają odwrócone, badany musi się uczyć nowej koordynacji oka i ręki. dając, co się dzieje, gdy nasza normalna koordynacja oka i ręki okazuje się nieodpowiednia i wobec tego musimy się jakoś przestawić, dowiadujemy się czegoś o znaczeniu koordynacji oko-ręka dla rozwijania tej umiejętności.

Zadania stojące przed psychologią ogólną i teoretyczną są ściśle związane z zadaniami psychologii stosowanej, ponieważ im więcej wiemy o podstawach uczenia się, tym rzetelniejsze będą nasze zalecenia praktyczne. Naukowe opracowanie procesu uczenia się ma jeszcze szersze znaczenie. Nie tylko pomaga zrozumieć najbardziej oczywiste rodzaje uczenia się, takie jak uczenie się na pamięć wiersza lub opanowywanie umiejętności pisania na maszynie, pozostaje ono także w związku z najbardziej podstawowymi problemami indywidualnego rozwoju, motywacji, społecznego zachowania i osobowości.

W psychoterapii spotyka się czasem przypadki, które dostarczają raczej przekonywających informacji o wypartych wspomnieniach i o usunięciu tego wyparcia. Następujący przypadek stanowi obrazowy, choć niezwykły przykład, ponieważ pamięć o pewnym zdarzeniu chory odzyskał we śnie.

Niektórzy psychologowie opracowali matematyczne modele uczenia się, wychodząc z założeń nieco odmiennych niż Hull i Spence, lecz często dochodząc do wyrażeń niezbyt różniących się od wzorów Hulla

Jeśli przy ponownym uczeniu się kryterium zostanie osiągnięte w pierwszej próbie, wówczas zaoszczędzenie wynosi 100%, jeśli wymaga ono tyle samo prób, co uczenie się pierwotne, zaoszczędzenie równa .się 0%.

W naszym potocznym języku brak słowa dla oznaczenia tych wrażeń, które informują nas o położeniu i ruchach poszczególnych części naszego ciała. W języku technicznym nazywamy je wrażeniami kine- stetycznymi – zmysłem mięśni, ścięgien i stawów. Narządy czuciowe w stawach wykrywają położenie i ruch, podczas gdy narządy czuciowe w mięśniach i ścięgnach mówią nam, czy mięsień jest rozciągnięty czy skurczony, i pomagają dostosować napięcie mięśnia do jego obciążenia.

Rodzice i inni dorośli załamują czasami ręce nad pozornie rozmyślnymi usiłowaniami ośmio- czy dziewięcioletnich chłopców, aby stwarzać w swoim otoczeniu podniecenie, powodować kłopoty i niebezpieczeństwa i cieszyć się nimi. Emocja zdaje się być czymś w rodzaju celu samego w sobie. Komercjalny przemysł rozrywkowy bierze pod uwagę pragnienia ludzi, którzy chcą doznawać emocji. Są ludzie, którzy idą do teatru, aby dobrze się naśmiać lub wypłakać

Obserwator dokonywał codziennych, starannych zapisów dotyczących przejawów emocjonalnych u blisko sześćdziesięciu niemowląt, znajdujących się w szpitalu w Montrealu, Eksperyment trwał tylko cztery miesiące, a rozpiętość wieku niemowląt obejmowała okres od urodzenia do dwóch lat. Stwierdzono, że w pierwszym roku życia występują następujące typowe stadia.

Jak wspomnieliśmy poprzednio, warunkowanie klasyczne bywa czasami określane jako metoda zastępowania bodźca, ponieważ bodziec warunkowy zastępuje bezwarunkowy i wywołuje reakcję właściwą dla bodźca bezwarunkowego. Zasada zastępowania nie może jednakże wyjaśnić nowego zachowania, a mianowicie, uczenia się całkowicie nowych układów ruchów. W takich sytuacjach można jednak badać warunkowanie instrumentalne.

Nabyty strach prowadzi do usilnego unikania tych sytuacji, w których istnieje możliwość wystąpienia wywołującego strach zdarzenia lub pojawienia się przerażającego przedmiotu. Strach motywuje organizm do ucieczki od przedmiotu wywołującego obawę, jak i do unikania z nim kontaktów. Nadmierny czy patologiczny strach, zwany fobią, wpływa silnie na postępowanie osób, które nań cierpią. Może to być strach przed wysokością, zamkniętymi pomieszczeniami, otwartą przestrzenią, zwierzętami, brudem lub chorobami. Lista ta nie jest oczywiście kompletna: prawie każda rzecz może stać się przedmiotem fobii. Charakterystyczną historię przypadku takiej fobii podaje William Ellery Leonard, poeta i profesor języka angielskiego na Uniwersytecie Stanu Wisconsin, w swojej autobiografii pt. The Locomotive God (Lokomotywa – Bogiem). Jego strach przed lokomotywą, wynikający z pewnego wydarzenia w dzieciństwie, zniewolił go do tego stopnia, że bał się wychodzić z domu, tak że faktycznie był uwięziony przez „siebie samego”. Ośmielał się odejść jedynie na niewielką odległość od domu. Strach był dla niego potężnym motywem, silnie oddziałującym na jego -zachowanie, a tym samym na cały przebieg jego życia.

Umiarkowany stopień wglądu występuje tak często w ludzkim uczeniu się, że jesteśmy skłonni przyjmować go jako coś oczywistego. Wiemy, jak założyć baterię do latarki, jak napełnić wieczne pióro, z różnym stopniem zrozumienia tego, co robimy. Czasami wgląd przychodzi w sposób bardzo wyraźny i wówczas występuje to, co trafnie nazwano ,,przeżyciem aha”. Rozwiązanie problemu staje się nagle jasne, wygląda to tak, jak gdyby w ciemnościach zapalono światło. Stany tego rodzaju zjawiają się zwykle przy rozwiązywaniu różnych zagadek i łamigłówek, które stanowią dobrą rozrywkę właśnie dlatego, że ludzie cieszą się osiągnięciem wglądu, oczywiście, jeśli on nastąpi. Jako przykład może posłużyć problem przedstawiony na ryc. 9-22.

Lęk jest przede wszystkim stanem obawy, troski i zaniepokojenia Jest to specjalny rodzaj strachu. Podczas gdy zwykły strach ma zawsze swój przedmiot, to lęk jest strachem o przedmiocie niejasnym lub w ogóle nie ma przedmiotu. Nieokreślony strach będzie zatem jednym ze znaczeń lęku. Jest to, być może, znaczenie tego słowa najpowszechniej przyjęte przez psychologów.

W czasie, gdy dziewięcio- lub dziesięciolatek jest najbardziej otwarty na sugestie lidera grupy, zaczyna się ponownie zachowywać jak trzylatek, w tym sensie, że robi dokładnie odwrotnie, niż życzą sobie jego rodzice. Duch buntu i lojalność wobec przywódcy bandy mogą zaowocować konfliktami z prawem. Przestępczość nieletnich zwykle zaczyna się w ten sposób, że dziecko – aby wykazać się odwagą – gotowe jest dokonywać nawet drobnych kradzieży, podpaleń lub aktów ekshibicjonizmu.